De werktitel van het boek ‘Kwestie van DOEN’ was: ‘Wake-up-call’. We willen dit laatste thema dan ook starten met een oproep om samen een beweging van vernieuwing in gang te zetten.
Voor de trailer van het thema, klik hier.
Het huidige stelsel van onderwijs, opvang, jeugdzorg en andere kinddiensten is niet in staat om de ontwikkeling en vorming van kinderen en jongeren optimaal te faciliteren. Het klassikale groepsmodel sluit niet meer aan bij de gedifferentieerde vraag van het kind, de huidige leefwereld en bij de vraag van de samenleving. Scholen die het leerstofjaarklassenysteem wel loslaten, doen dit vanuit een pedagogisch en/of didactisch overwegingen. Ze willen bijvoorbeeld met meerdere professionals een groep kinderen begeleiden en/of worden er stappen gezet richting meer gepersonaliseerd onderwijs. Deze ontwikkeling is een goede stap en gaat vooral over een ander flexibeler organisatiemodel, over de houding en het gedrag van de professional in relatie tot kinderen en de zelfstandigheid van kinderen. Er wordt daarbij nog weinig gekeken naar mogelijkheden buiten de schoolmuren: ontschotten of vervlechten met het sociale domein waar de school zich in bevindt. Oplossingen voor werkdruk of meer adaptief onderwijs worden veelal nog gezocht binnen de muren van de school.
Laten we niet vergeten dat het huidige systeem ons ver heeft gebracht. Velen zijn hiermee op een goede manier groot geworden en de meeste hebben een passende plek in de samenleving gevonden. Echter, de valkuil is dat we de noodzaak tot verandering daarmee ontkennen. De samenleving is veranderd en verandert nog steeds voortdurend in hoog tempo. Er vinden ontwikkelingen plaats op het gebied van kennis, wetenschap, economie, arbeid, globalisering, diversiteit en sociale samenhang. Het stelsel sluit niet meer aan en kraakt in zijn voegen. De versnippering van financiering zorgt voor een versnippering van uitvoeringsorganisaties waarmee geld verdampt in het systeem en niet terecht komt bij de uitvoering. Al deze ontwikkelingen vragen om een grondige herziening van de oriëntatie op het werkveld en daarmee van het stelsel voor jeugd en jongeren.
We zien in Nederland (en zeker ook buiten Nederland) mooie voorbeelden en initiatieven waarbij buiten bestaande kaders en systemen wordt gedacht en gewerkt. Blijkbaar zijn er plekken waar men in staat is meer verbinding te maken binnen de domeinen en tot andere oplossingen en een andere aanpak te komen. Om nieuwe wegen te bewandelen, hebben we professionals nodig met ondernemingszin die de beweging willen in- en voortzetten. Ondernemen betekent in dit verband de positionering van de school als een centrum in het netwerk van voorzieningen in een wijk. De schoolleider en andere leidinggevenden in het sociale domein zitten in de positie die beweging in te zetten en het verschil te maken. Hij/zij als maatschappelijk ondernemer in het realiseren van een netwerk van partners waarbij de randen van wet- en regelgeving worden opgezocht in het belang van de ontwikkeling van kinderen.
De geschiedenis leert ons: de politiek volgt de praktijk. Nieuwe wet- en regelgeving volgt zodra het middenveld (de dagelijkse praktijk) succesvol verandert. Wacht niet om je visie te realiseren, maar kom in beweging: De legitimering van je handelen zit in het bieden van betere ontwikkelings- en vormingskansen voor kinderen. Een goede contextanalyse, een duidelijke visie met een verhaal, vormen de basis om medestanders te zoeken en de beweging in te zetten.
Wil je beginnen, maar weet je niet hoe? Praat eens met de kinderen over hoe zij denken over de toekomst. Haal mensen van buiten naar binnen om te vragen naar de koers, richting en beweging die zij voorstaan. Het Nederlandse systeem geeft ruimte om nieuwe vormen te implementeren vanuit een eigen visie op de samenleving en de ontwikkeling van kind en gezin. Droom je toekomst én ga het doen.
Ben je nieuwsgierig naar de interviews die als achtergrond gediend hebben bij het laatste hoofdstuk (de conclusie) uit het boek?
Bekijk de volledige vodcast:
Download hier het laatste hoofdstuk van het boek als pdf